Có thể bạn đã nghe rất nhiều về mùa lúa chín trên ruộng bậc thang nhuộm vàng cả một vùng cao miền Bắc, thấy hình ảnh “mâm xôi” lúa đẹp thơ mộng khiến bạn ước ao. Thì cũng có một mùa mà trên các thửa ruộng không còn lúa vàng trĩu hạt, chỉ có màu nâu của đất xen sắc xanh lá của mạ non, thêm chút loang loáng của nước đầy.

Đó là mùa đổ ải của bà con vùng cao. Bình dị, không thực sự nổi bật, không quá nhiều người biết đến, nhưng thực sự mùa nước về trên những thửa ruộng trên cao ấy khiến ai ghé qua cũng phải say mê ngắm nhìn.

Mùa nước đổ vùng cao miền Bắc.

NHỮNG NGÀY NẮNG HẠ VÀNG ƯƠM

Nắng chói chang khiến đô thị trở nên hầm hập nóng, khói bụi của xe cộ và dòng người hối hả làm cho ai nấy đều thấy bức bối khó chịu. Mùa hè của vùng cao cũng không thiếu sự nóng nực, nhưng ở đó còn có gió thổi trên những con đường ngoằn ngoèo qua núi, có cây lá tươi tốt reo vui… Nắng hạ chiếu rọi xuống những thửa ruộng bậc thang đang tràn nước, bắt nhịp với nắng lấp lánh và ánh lên sắc xanh của mạ non mơn mởn.

Ruộng bậc thang lấp lánh trong nắng

Thích hợp nhất để tới vùng cao mùa nước đổ là tháng 5, tháng 6 – khi trời vào đã vào hè. Một số người e ngại nóng nực, hoặc nghĩ rằng hè là thời điểm dành cho biển xanh thì chắc chắn sẽ phải bất ngờ khi bỏ công “lên non” ngắm những thửa ruộng đa màu sắc. Và bởi vì vùng cao, thời tiết không chút oi bức dù mặt trời tỏa nắng vàng ươm, chiều tối cho tới khi sáng sớm bạn vẫn sẽ cảm nhận được chút se lạnh lan tỏa với mây trắng lảng bảng trên nương cao.

Mây lảng bảng một sớm mai

ĐÔI CHÂN TRẦN LẤM LEM BÙN ĐẤT

Địa hình vùng núi cao phía Bắc khác hẳn với những cánh đồng cò bay thẳng cánh của miền xuôi, nơi này bà con phải vỡ đất ở lưng chừng núi để cấy lúa, vô tình tạo nên thắng cảnh ruộng bậc thang tuyệt mỹ – tác phẩm của con người và thiên nhiên hòa hợp.

Dáng vẻ nhọc nhằn của người nông dân

Cũng bởi địa hình, người dân không thể dẫn nước vào ruộng bằng kênh rạch, tưới tiêu như vùng đồng bằng, họ tận dụng cơn mưa rào đầu hạ khi nắng không quá gay gắt và dùng ống nứa bắc từ các khe suối vào tới nương rẫy. Ruộng bậc thang vào mùa đổ ải cũng là thời điểm chuẩn bị gieo mạ, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những chiếc váy sặc sỡ thấp thoáng trên nương, nụ cười xua tan những giọt mồ hôi lấm tấm, đôi tay thoăn thoắt, chân bước nhịp trên những thửa ruộng bùn tươi.

Ai nói “bùn ở dưới chân nhưng nắng ở trên đầu”, tay chân lấm lem bùn đất nhưng ánh mặt họ lấp lánh niềm vui lao động, bao cực nhọc vất vả hôm nay sẽ đổi lấy một ngày mai tươi sáng khi mùa vàng lúa trĩu bông về rẻo cao nơi ấy.

BÌNH YÊN NƠI BẢN LÀNG ĐƠN SƠ

Bỏ công một chút vào sâu bên trong các bản làng của Mù Cang Chải (Yên Bái), Ka Lăng Thu Lũm, Than Uyên, Tân Uyên (Lai Châu), Y Tý, Sa Pa (Lào Cai), Pù Luông (Thanh Hóa)… bạn sẽ được ngắm một mùa đổ ải trọn vẹn nhất, nơi yên bình những nếp nhà sàn đơn sơ, những con đường bé nhỏ uốn lượn, tuyệt cảnh mùa nước đổ trong thung lũng giữa núi rừng hùng vĩ bao la.

Không ồn ào náo nhiệt như bất kỳ bãi biển nào ngày hè, vắng vẻ khách du lịch, tới vùng cao mùa nước đổ như nốt nhạc trầm yên ả mà bất kỳ ai cũng cần có trong cuộc sống hối hả thường nhật. Ăn một vài món dân dã, nhẩn nha ngồi uống rượu chợ phiên, nói những câu chuyện thật vui với ông cụ tiếng Kinh lơ lớ, đắp chăn mỏng ngủ một giấc thật ngon, ấy là đủ cho một kỳ nghỉ nhẹ nhàng.

BỨC TRANH TUYỆT MỸ NGÀY ĐỔ ẢI

Từ lúc chớm bình minh, mây đơn sơ khẽ khàng đậu lưng chừng núi, ruộng bậc thang im lìm trong sương sớm, mặt trời dần nhuộm đỏ cảnh quan, tới khi nắng vàng hắt xuống nước lóng lánh, bức tranh thiên nhiên mùa đổ ai thay màu đổi sắc thật tuyệt mỹ như kỳ quan của núi rừng.

Vẻ đẹp tuyệt mỹ buổi bình minh

Hoàng hôn cũng là khoảnh khắc rất được trông đợi. Người nông dân trở về sau một ngày vất vả, bỏ lại những thửa ruộng đã được phủ kín mạ non, mặt trời phủ một màu mỡ gà của nắng nhạt với cái se lạnh buổi chiều hôm. Khi ấy yên bình lắm, thời gian bỗng như chậm lại, xung quanh tĩnh lặng đủ để nghe đôi ba chú dế kêu, ta như trở lại một khoảng trời tuổi thơ tuyệt đẹp.

Thêm yêu một chút những tiếng cười trong trẻo trên nương, yêu một chút dáng tất bật làm lụng không nề hà nặng nhọc, yêu thêm nhiều con người và cảnh vật của mạn ngược bình yên, khi ánh chiều tà kéo đến, khi mây bay qua những đỉnh đồi, mặt nước xao động khẽ thôi kẻo đánh thức giấc mộng những ngày đổ ải đẹp đến nao lòng.

Hoa Cát – Ảnh: Le Hong Ha